هوش تجاری (BI) چیست ؟
هوش تجاری یا Business Intelligence یا BI مجموعه‌ای از دانش‌ها، مهارت‌ها و ابزارهای کاربردی برای جمع‌آوری و پردازش و دسترسی به داده‌های سازمان است. هوش تجاری یک نوع ساختار و معماری و شامل گروهی از برنامه‌های کاربردی است و به عنوان محصول یا سیستم شناخته نمی‌شود.
تعریف دیگر هوش تجاری یا هوش سازمانی مجموعه‌ای از روش‌ها و فرآیندهای تبدیل داده‌های خام به اطلاعات و دانش است.
ابزارهای مختلف که در فرآیند هوش تجاری به کار گرفته می‌شوند تنها نقش ابزار را دارند و به تنهایی هوش تجاری به حساب نمی‌آیند.
پیاده‌سازی صحیح هوش تجاری در سازمان سبب می‌شود تا تصمیم‌گیری بر اساس واقعیت‌های موجود سریع و دقیق به انجام برسد و هزینه‌های ناشی از تصمیمات نادرست به حداقل کاهش پیدا کند. با استفاده از هوش تجاری، شناخت موقعیت‌ها و تهدیدها آسان‌تر از گذشته امکان‌پذیر خواهد بود.
تصمیم‌گیری سنتی یا تصمیم‌گیری با هوش تجاری
در تصمیم‌گیری سنتی، ارتباط کامل میان بخش‌های مختلف سازمان وجود ندارد و بسیاری از تصمیمات به صورت بخشی و یا با اطلاعات ناقص و برآوردهای ذهنی توسط مدیران به انجام می‌رسد.
در یک فرآیند تصمیم‌گیری سنتی، حتی ممکن است بخش‌های مختلف از ابزارهای هوشمند مانند CRM و حتی ERP استفاده کنند و در تصمیم‌گیری‌های درون بخشی از آن استفاده کنند. ولی اثر این تصمیم‌ها بر سایر بخش‌های سازمان به آسانی یا در زمان مناسب قابل شناسایی نیست.
با استفاده از هوش تجاری، اثر هر فعالیت یا تصمیم در بخشی از سازمان روی عملکرد کلی یا متغیرهای تعریف شده خروجی قابل محاسبه است و در نتیجه حتی تصمیم‌گیری‌های بخشی و جزئی نیز می‌توانند هوشمندانه و بهینه اتخاذ شوند.
نکته‌ی دیگر در هنگام پیاده‌سازی هوش تجاری، کاهش وابستگی و کم کردن اثر تصمیمات شخصی و سلیقه‌ای افراد در سازمان است. با آمدن و رفتن افراد به سازمان، رفتارهای بهینه که در BI طرح‌ریزی شده‌اند، کمترین تغییر را خواهند داشت.
انواع مختلف داده‌های خام
داده‌های سازمان از بخش‌های مختلف آن شامل مواد اولیه، طراحی، تولید، فروش، منابع انسانی، حسابداری و تمامی بخش‌های دیگر سازمان جمع‌آوری می‌شوند. این داده‌ها می‌بایست با یکدیگر مرتبط شوند و در محلی یکپارچه شوند. پردازش بخشی از داده‌ها ممکن است پیش از یکپارچه‌سازی یا پس از آن به انجام برسد.
نرم‌افزار در هوش تجاری
نرم‌افزارهای مدیریتی شامل داشبوردها، سیستم‌های جمع‌آوری، یکپارچه‌سازی و پردازش و گزارش‌گیری از اطلاعات خام ابزار اصلی در هوش تجاری به شمار می‌روند. در اختیار داشتن ابزار مناسب، تضمین‌کننده‌ی موفقیت برای رسیدن به اهداف مورد نظر در هوش تجاری است.
بخش‌های جمع‌آوری داده، یکپارچه‌سازی آن‌ها، پردازش و تبدیل داده‌های خام به دانش هر یک ممکن است به نرم‌افزارهای مختلف و توسعه‌ی ابزارهای جدید نیازمند باشد.
شناخت مناسب از ابزارهای موجود و تصمیم صحیح برای توسعه‌ی ابزارهای سفارشی به تجربه‌ی زیاد و دانش کافی در زمینه‌ی نرم‌افزار و سخت‌افزار نیازمند است.
پیچیدگی‌های فنی در هوش تجاری یا سازمانی
هرچند سخت‌افزار و نرم‌افزار به صورت مستمر در حال بهبود هستند ولی حجم و پیچیدگی اطلاعات هم به همین مقدار یا بیشتر افزایش پیدا کرده است. امروزه منابع تولید اطلاعات خام مانند دوربین‌های مدار بسته، سنسورهای دما، رطوبت و حرکت، رفتار و خریدهای مشتریان در فروشگاه اینترنتی، بازخوردهای شبکه‌های اجتماعی، رویدادهای بورس و بسیاری منابع دیگر تولید اطلاعات خام به صورت مستمر در حال تولید داده هستند. توانایی جمع‌آوری و پردازش لحظه‌ای این اطلاعات به دانش فنی بالا در زمینه‌ی Big Data یا کلان داده نیازمند است. همچنین سخت‌افزارها هرچند قدرتمند به تنهایی نمی‌توانند این حجم اطلاعات را مدیریت کنند و برای این کار می‌بایست از سیستم‌های پردازش موازی بهره‌برداری شود.