معرفی الگوی Repository در برنامه‌نویسی شیء گرا

چرا از الگوی Repository استفاده می‌کنیم ؟

وقتی برنامه‌های بزرگ می‌نویسیم، مدیریت دسترسی به داده‌ها (مثل اطلاعات دیتابیس) می‌تواند به سرعت پیچیده و پراکنده شود. الگوی Repository مانند یک «کتابدار حرفه‌ای» عمل می‌کند که تمام عملیات مربوط به داده‌ها (ذخیره، بازیابی، حذف و...) را در یک لایه مجزا سازماندهی می‌کند.

این کار مزایای زیر را به دنبال دارد:

  1. کد شما تمیزتر می‌شود.
  2. تغییر دیتابیس (مثلاً از MySQL به PostgreSQL) ساده‌تر خواهد بود.
  3. تست کردن بخش‌های مختلف برنامه آسان‌تر می‌شود.

اجزای اصلی الگوی Repository

  1. Repository Interface
    قراردادهایی که عملیات داده‌ای را تعریف می‌کنند.
  2. Concrete Repository
    پیاده‌سازی واقعی این عملیات (مثلاً برای MySQL).
  3. Domain Models
    شیءهای کسب‌وکار شما (مثلاً کلاس User).

پیاده‌سازی گام به گام در PHP

۱- تعریف مدل (Domain Model)

فرض کنید یک مدل User داریم:

۲- ایجاد Repository Interface

این اینترفیس روش‌های استاندارد برای تعامل با داده‌ها را مشخص می‌کند:

۳- پیاده‌سازی Concrete Repository

در مثال زیر با استفاده از MySQL یک نمونه پیاده‌سازی را مشاهده می‌کنید:

۴- استفاده در سرویس‌های برنامه

حالا می‌توانید بدون وابستگی به پایگاه داده، از Repository در بخش‌های دیگر برنامه استفاده کنید:

مزایای اصلی الگوی Repository

این الگو مزایای مختلفی دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

  • جداسازی نگرانی‌ها
    منطق کسب‌وکار (Business Logic) از جزئیات ذخیره‌سازی داده‌ها مجزا می‌شود.
  • تست‌پذیری بیشتر
    می‌توانید یک Repository جعلی (Mock) برای تست واحد (Unit Testing) ایجاد کنید.
  • افزایش انعطاف‌پذیری
    تغییر پایگاه داده فقط نیازمند ایجاد یک Repository جدید امکان‌پذیر است و نیازی به تغییر سرویس‌ها وجود ندارد.
  • امکان مدیریت کش و بهینه‌سازی
    با استفاده از ریپازیتوری می‌توانیم به آسانی قابلیت Cache و بهینه‌سازی دسترسی به داده‌ها را پیاده‌سازی کنیم.

چه زمانی از Repository استفاده نکنیم؟

استفاده از این الگو همیشه به صرفه نیست و در بعضی کاربردها بهتر است از آن استفاده نشود.

  • برنامه‌های کوچک با عملیات CRUD ساده.
  • زمانی که از ORM هایی مثل Doctrine یا Eloquent در لاراول استفاده می‌کنید (آن‌ها خود شبیه به Repository هستند).

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *