بازاریابی ویروسی چیست ؟
حتما دیده‌اید که برخی ویدئوها و اخبار در شبکه‌های اجتماعی با چه سرعتی منتشر می‌شوند، درک مکانیسم این پدیده برای هر بازاریابی که می‌خواهد در این فضا موفقیت کسب کند، ضروری است. بازاریابی ویروسی تنها یک روش تبلیغاتی نیست، بلکه هنر خلق محتوایی است که مردم عاشقانه آن را با دیگران به اشتراک می‌گذارند و بدون صرف هزینه‌های سنگین، برند شما را به گوش میلیون‌ها نفر می‌رساند.
چرا بازاریابی ویروسی این همه مهم شده؟
انتشار یک تبلیغ یا یک پیام طوری که به چشم میلیون‌ها نفر برسد، کاری بسیار مشکل و بسیار پرهزینه است. اما در بازاریابی ویروسی، کافی است محتوای جذابی خلق کنید که خود مردم آن را به دوستان و آشنایانشان معرفی کنند. بازاریابی ویروسی روشی از بازاریابی دهان‌به‌دهان آنلاین است که مثل یک ویروس واقعی یا ویروس کامپیوتری، خودش را منتشر می‌کند و به محل‌هایی می‌رسد که حتی از روش‌های سنتی تبلیغاتی دسترسی به آنها امکان‌پذیر نیست.
حتما در محل‌های عمومی مثل مترو و اتوبوس و خیابان‌ها دیده‌اید که چه تعداد افراد موبایل به دست در حال پیمایش شبکه‌های اجتماعی هستند. این یعنی هر روز میلیاردها محتوا تولید می‌شود، اما تنها تعداد محدودی از آنها توانایی جذب توجه گسترده را دارند.
سؤال اینجاست: چه چیزی باعث می‌شود یک محتوا وایرال شود و میلیون‌ها نفر آن را ببینند؟
نقطه‌ی شروع بازاریابی ویروسی
ریشه و تاریخچه بازاریابی ویروسی به سال ۱۹۹۶ باز می‌گردد، یعنی زمانی که یک استارتاپ کوچک به نام هات‌لاین (Hotline) شروع به پروموت و معرفی سرویس خود کرد. البته مفهوم انتشار پیام از طریق توصیه افراد به یکدیگر قدمت بسیار بیشتری دارد، اما وقتی اینترنت وارد معادله شد، ماجراهای جدیدی اتفاق افتاد.
قبل از فراگیری اینترنت، این نوع بازاریابی با نام‌هایی مثل «تبلیغات توصیه‌ای»، «شایعه‌پراکنی» یا «بازاریابی شبکه‌ای» شناخته می‌شد. اما سرعت و گستردگی اینترنت، نگاه‌ها را به فرصت‌های جدیدی متمرکز کرد. روزانه میلیاردها نفر در سر تا سر دنیا از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. این یک فرصت بسیار عالی برای دیده شدن است. تنها باید بدانید که چه طور چیزی بسازید که مردم مشتاقانه به آن نگاه کنند.
از دید آماری تقریبا تمام ویدئوها و مطالبی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند، وایرال نمی‌شوند. هدف ما در بازاریابی ویروسی این است که جزء محدود محتواهایی باشیم که مشهور می‌شوند. برای این کار باید مهارت‌ها و دانش‌های جدیدی را بیاموزیم.
یک محتوا چه طور وایرال می‌شود ؟
برای درک بهتر بازاریابی ویروسی، باید بفهمیم که چرا مردم محتوایی را به اشتراک می‌گذارند و چه نوع محتوایی را به اشتراک می‌گذارند. انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند و دوست دارند تجربیات جالب خود را با دیگران در میان بگذارند. وقتی محتوایی احساسات آنها را به تحرک وامی‌دارد، چه شادی، تعجب، خنده یا حتی خشم، انگیزه‌ای برای به اشتراک گذاری پیدا می‌کنند.
به عبارت دیگر بازاریابی ویروسی روی احساسات سوار می‌شود.
در این بین تنها عامل احساسات نیست. بلکه باید با الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام و تیک‌تاک هم آشنا باشید و به خوبی بدانید که این شبکه‌ها چه طور محتوای شما را در معرض دید افراد بیشتری قرار می‌دهند. بنابراین عوامل روانشناختی در کنار عوامل فنی آن چیزی است که شما را به موفقیت می‌رساند.
نکته‌ی آخر این است که مخاطبان خود را به خوبی بشناسید. اگر در حال فروش لوازم صنعتی هستید یا اگر در حال فروش لوازم آرایشی هستید، مخاطبان شما به محرک‌های احساسی بسیار مختلفی واکنش نشان می‌دهند. و باید برای هر گروه از مخاطبان، محتوایی بسیار متفاوت تولید کنید.
استراتژی‌های عملی برای بازاریابی ویروسی
جادوی کلمه‌ی «رایگان»
یکی از قدیمی‌ترین تکنیک‌ها در بازاریابی ویروسی، ارائه کردن چیزی با ارزش به‌صورت رایگان است. این ممکن است نمونه‌ای از محصول، کتاب الکترونیکی، دوره آموزشی کوتاه یا حتی ابزار مفیدی باشد که مخاطبان بتوانند آن را احساس کنند و از آن استفاده کنند. وقتی مردم چیزی را به رایگان دریافت می‌کنند، احتمال اینکه آن را با دوستانشان به اشتراک بگذارند، بسیار زیاد می‌شود.
اشتراک‌گذاری آسان
محتوای شما باید به‌راحتی قابل اشتراک‌گذاری باشد. اگر کسی برای ارسال محتوای شما باید مراحل پیچیده‌ای را طی کند یا وقت زیادی صرف کند، احتمالا شکست خواهید خورد. اشتراک‌گذاری نه تنها باید آسان باشد بلکه باید روش‌های متنوعی مثل ایمیل، پیامک، پیام در شبکه‌های اجتماعی، انتشار در سایتتان و هر روش دیگر را در دسترس قرار دهد.
درک عمیق از کارکرد شبکه‌های اجتماعی
الگوریتم‌های پیشنهاد مطالب به مخاطبان در شبکه‌های مختلف با هم فرق می‌کند. اگر لازم است باید از متخصصین باتجربه در این زمینه کمک بگیرید. همچنین کاربران هر شبکه با هم فرق دارند و ممکن است ویدئویی که در یک شبکه وایرال می‌شود در یک شبکه‌ی دیگر واکنش منفی هم بگیرد.
جرقه‌ی اول را خودتان بزنید
اگر یک سازمان بزرگ هستید و کارکنان زیادی دارید، از کارکنانتان بخواهید تا ویدئو را برای دوستانشان بفرستند. از مشتریان و نمایندگانتان بخواهید تا ویدئو را با دیگران همرسانی کنند. لینک ویدئو را در کانال‌های مختلف پخش کنید و هر طور که می‌توانید در کمترین زمان، کاری انجام دهید که بیشترین تعداد افراد ویدئوی شما را ببینند. حالا باید منتظر باشید تا اگر ویدئوی خوبی دارید، مخاطبان با انتخاب خودشان ویدئوی شما را به صورت ویروسی پخش کنند.
راهکارهایی عملی
طنز در بسیاری از موارد بخشی جدایی‌ناپذیر از محتوای وایرال است. طنز هم احساسات مخاطب را هدف می‌گیرد و هم حس خوبی به او می‌دهد. در چنین وضعیتی احتمال اشتراک‌گذاری محتوا بسیار زیاد می‌شود.
راه‌اندازی کمپین‌ها و چالش‌ها نیز از مثال‌های رایج در زمینه‌ی بازاریابی ویروسی است. بعضی از برندها با ایجاد چالش‌هایی واقعی مثل چالش سطل یخ، توانستند در سطح دنیا دیده شوند.
تلاش مستمر و ناامید نشدن
ساخت محتوایی که وایرال شود کار سختی است. پیش از شروع باید این را بندانید و اگر انتظار بازخورد سریع از برنامه‌های بازاریابی دارید، این روش برای شما نیست. ممکن است گاهی ۱۰ ویدئو یا بیشتر تولید کنید و هیچ کدام وایرال نشود. زمانی که یک ویدئوی شما وایرال شود، سود آن هزینه‌های هر ۱۰ ویدئوی قبلی را پوشش خواهد داد. بنابراین در این مسیر باید پیش‌بینی‌های لازم را داشته باشید و انتظارات خود را واقعی کنید.
شروع بازاریابی ویروسی
شما به عنوان یک بازاریاب نمی‌توانید تمام مهارت‌های لازم برای ساخت محتوای ویروسی را به دست بیاورید. این یک کار گروهی و نیازمند مجموعه‌ای بزرگ از مهارت‌ها و تجربیات مرتبط است. شما باید بتوانید یک تیم خبره جمع کنید تا با همکاری گروهی، دستیابی به نتیجه امکان‌پذیر باشد. تیمی که بتوانند یک سناریوی موثر بنویسند، به خوبی آن را اجرا کنند، به خوبی آن را منتشر کنند و از تکنیک‌های فنی برای بیشتر دیده شدن آن کمک بگیرند.
فراموش نکنید که محتوای شما یکی از میلیون‌ها محتوای موجود در اینترنت خواهد بود. محتوای شما باید آنقدر متفاوت و جدید و خلاقانه باشد که مخاطب در زمان دیدن آن، با حس جدیدی درگیر شود. احساس کند محتوای جالبی دیده است و بخواهد آن را با دیگران به اشتراک بگذارد.